Tiền bản quyền (royalties) trong thị trường NFT luôn là một đề tài được đem ra bàn luận khi một số NFT Marketplace như Magic Eden hay LooksRare không quan tâm đến lợi ích của những nhà sáng tạo nội dung và nghệ sĩ. Từ đây, Zora xuất hiện như một điểm sáng trong thị trường NFT khi là nền tảng cho phép những nhà sáng tạo nội dung và nghệ sĩ có quyền tự quyết định với tác phẩm nghệ thuật của họ, bao gồm tiền bản quyền. Vậy Zora là gì? Hãy cùng Nghiện Crypto tìm hiểu về dự án Zora qua bài viết dưới đây nhé!
Zora là gì?
Zora là một nền tảng NFT phi tập trung cho phép nghệ sĩ và những nhà phát triển nội dung tạo ra các bộ sưu tập NFT của riêng mình và mua bán chúng với người dùng khác. Zora tập trung vào những công cụ khác biệt giúp mọi người dễ dàng biến các tác phẩm nghệ thuật, âm nhạc, video, podcast, hoạt hình,… thành NFT.
Zora là gì?
Mục tiêu của Zora là tập trung vào quyền lợi dành cho nhà sáng tạo nội dung và nghệ sĩ với mong muốn thay đổi cách họ nhận được tiền bản quyền (royalties) xứng đáng với mỗi bộ sưu tập NFT. Chính vì thế, Zora không chỉ đơn thuần là NFT Marketplace mà còn là nơi cung cấp một loạt các công cụ để giúp mọi người đều có thể xây dựng những tác phẩm nghệ thuật độc đáo trên nền tảng.
Sản phẩm của Zora
Zora V3 – NFT Marketplace
Zora V3 là NFT Marketplace đã được cải tiến với nhiều tính năng mới đặc biệt là nền tảng đảm bảo việc thanh toán tiền bản quyền cho các nghệ sĩ được xử lý hoàn toàn trên on-chain. Ngoài ra, nền tảng sử dụng một kiến trúc mới cho phép Zora DAO đề xuất và cập nhật các tính năng mới trên nền tảng.
Nhà phát triển có thể căn nhắc lựa chọn các mô-đun mình muốn và tận dụng tối đa tính năng ở phiên bản mới
Một tính năng mới là “Finder Fees” được giới thiệu trong phiên bản Zora V3 dùng để trả hoa hồng cho những người môi giới NFT. Nếu người dùng giới thiệu ai đó mua NFT thành công, họ sẽ được trả hoa hồng thông qua đường liên kết giới thiệu.
Số liệu thống kê của Zora V3
Zora V3 đã được những thông số ấn tượng kể từ khi ra mắt như sau (tính đến ngày 24/03/2023):
- 10.783 bộ sưu tập NFT được tạo ra.
- 3.135.285 NFT được mint trên Zora V3.
- 708.194 người mua NFT.
- 70.972 nhà sáng tạo nội dung và nghệ sĩ tham gia tạo NFT trên Zora V3.
- 226.943.849 triệu USD là số tiền những tác phẩm đã được bán trên thị trường thứ cấp.
Zora Network
Zora Network
Zora Network là một blockchain layer 2 ra mắt vào tháng 6/2023, được phát triển dựa trên công nghệ OP Stack bởi đội ngũ Zora, dự án NFT marketplace tập trung vào nhà sáng tạo. Zora Network có khả năng tương thích với EVM, giúp cho giao dịch nhanh hơn, tiết kiệm chi phí hơn và mở rộng quy mô hơn.
Không giống như nhiều giải pháp layer 2 khác tập trung vào việc hỗ trợ nhiều khía cạnh của DeFi , Zora Network tập trung vào lĩnh vực NFT, nhằm phát triển một không gian Web3 giúp cho các nhà sáng tạo nội dung, nghệ sĩ được thỏa sức sáng tạo mà không gặp phải bất kỳ một giới hạn nào.
Các sản phẩm khác
Ngoài 2 sản phẩm chính là NFT Marketplace và blockchain layer 2, Zora còn phát triển hàng loạt những sản phẩm hỗ trợ những nhà sáng tạo nội dung và nghệ sĩ như sau:
- Nouns Builder: Đây là công cụ giúp nhà sáng tạo nội dung tạo DAO chỉ trong vài phút.
- Create: Đây là nơi hỗ trợ triển khai các NFT collectibles cho các dự án và nghệ sĩ bằng hợp đồng thông minh (smart contract) với chuẩn token ERC-1151 và ERC-721.
- API: Đây là nơi giúp những nhà sáng tạo nội dung lấy dữ liệu từ thị trường NFT và giúp họ theo dõi, phân tích các sự kiện on-chain (giao dịch chuyển NFT, mint,…), dữ liệu bán hàng từ các NFT Marketplace (Zora, OpenSea, LooksRare,…).
- Zora Development Kits (ZDK): Đây là bộ công cụ giúp những nhà sáng tạo nội truy cập API của Zora mà không cần có sự hiểu biết về GraphQL.
- NFT Hooks: Đây là nơi để tương tác và truy xuất dữ liệu với Zora API .
- NFT Rendering: Đây là công cụ để xử lý những thành phần như văn bản, hình ảnh, video và âm thanh hiển thị trên NFT.
Điểm nổi bật của Zora
Hoạt động on-chain và tối ưu phí giao dịch
Bảng so sánh Zora với những NFT Marketplace khác về các yếu tố phí niêm yết, mua và huỷ niêm yết
Tất cả các hoạt động của Zora V3 được thực hiện trên on-chain bao gồm mua, bán và niêm yết NFT. Người dùng có thể kiểm tra các giao dịch này trên blockchain Ethereum. Zora V3 có điểm khác biệt với những NFT Marketplace khác như OpenSea và Rarible khi phần lớn hoạt động của họ được thực hiện off-chain. Hơn thế nữa, việc sử dụng các hoạt động on-chain của Zora V3 sẽ giúp người dùng tiết kiệm chi phí gas đáng kể khi giao dịch với NFT.
Niêm yết vật phẩm non-custodial
Tính năng non-custodial Listings trên Zora V3
Đối với những NFT Marketplace thông thường, khi muốn niêm yết vật phẩm thì nhà sáng tạo nội dung cần trao quyền cho giao thức nắm giữ NFT của họ để có thể rao bán. Tuy nhiên, họ có thể niêm yết NFT mà không cần phải giao NFT lại cho Zora. Đây được gọi là “non-custodial listings”, cho phép người bán vẫn có thể giữ NFT trong ví cá nhân của mình cho đến khi bán thành công. Điều này giúp những nhà sáng tạo nội dung có thể kiểm soát hoàn toàn NFT của họ với Zora.
Tính năng Finder Fee
Finder Fee là một cơ chế tạo động lực cho người dùng và những nhà sáng tạo nội dung tìm kiếm người mua những bộ sưu tập NFT. Cơ chế này có thể được cài đặt khi nhà sáng tạo nội dung niêm yết một NFT lên Zora V3 Marketplace.
Tính năng Finder Fee trên Zora V3
Để kiếm được hoa hồng từ Finder Fee, nhà sáng tạo nội dung chỉ cần cung cấp địa chỉ cá nhân trong quá trình niêm yết hoặc tạo liên kết giới thiệu của bộ sưu tập NFT. Từ đây, người giới thiệu sẽ nhận được hoa hồng từ giao thức nếu tìm được người mua NFT thông qua đường liên kết giới thiệu. Đây là một động lực mạnh mẽ cho các những dự án và các doanh nghiệp tích hợp NFT trên giao thức Zora.
Tiền bản quyền
Nếu một NFT từ Art Blocks, Foundation, Manifold hoặc một bộ sưu tập bất kì được xây dựng với tiêu chuẩn tiền bản quyền (Royalty Standard) EIP-2981 và giao dịch trên ZORA, tiền bản quyền sẽ được thanh toán ngay lập tức trên on-chain.
Cơ chế thanh toán tiền bản quyền ngay lập tức trên on-chain của Zora
Đặc biệt hơn, Zora tích hợp sẵn cơ chế đăng ký bản quyền (Royalties Registry) giúp cho chủ sở hữu của mỗi bộ sưu tập NFT có thể tự quyết định cơ chế thu phí bản quyền của họ trên Zora Marketplace. Ngoài ra, Zora cũng hỗ trợ những bộ sưu tập NFT trên các nền tảng hoặc công cụ khác đăng ký bản quyền như OpenSea, Rarible, SuperRare,…
Những nền tảng và công cụ được Zora hỗ trợ đăng ký bản quyền NFT
Auction House
Auction House trên Zora là một hệ thống mở cho phép bất kỳ nhà sáng tạo, cộng đồng, nền tảng hoặc DAO tạo và điều hành các buổi đấu giá của riêng họ với các sản phẩm NFT chuẩn token ERC-721.
Bất kỳ ai cũng có thể chạy một phiên đấu giá NFT trên giao thức mà không mất phí, trừ trường hợp dự án muốn chỉ định một người quản lý (curator). Các cuộc đấu giá trên Zora diễn ra theo các hạn mốc thời gian được đặt trước cho mỗi đợt đấu giá, đặc biệt chú trọng đến vai trò của những người quản lý.
Thời gian đấu giá có thể được thiết lập tùy thuộc vào lựa chọn của chủ sở hữu bộ sưu tập NFT. Tuy nhiên, nếu giá thầu (bid) được đặt trong giới hạn 15 phút và khi có người ra giá thầu cao hơn giá trước đó thì thời gian sẽ tự động đặt lại mốc 15 phút. Ngoài ra, giá thầu của người ra giá sau phải cao hơn 5% so với giá thầu trước đó.
Thông tin cơ bản về token
Hiện tại, Zora vẫn chưa có kế hoạch phát hành token. Nếu có bất kỳ thông tin mới nào từ dự án, Coin68 sẽ cập nhật cho các bạn trong thời gian sớm nhất.
Lộ trình phát triển
Đang cập nhật…
Đội ngũ phát triển
Hai nhà đồng sáng lập Zora là Jacob Horne (bên trái) và Tyson Battistella (bên phải)
Zora được dẫn dắt bởi 2 đồng sáng lập vô cùng tài năng và có nhiều kinh nghiệm trong thị trường crypto là Jacob Horne và Tyson Battistella.
- Jacob Horne (Co-founder): Ông là nhà đồng sáng lập của Zora và đã từng có kinh nghiệm làm việc 3 năm tại Coinbase với vai trò là quản lý sản phẩm (Product Manager).
- Tyson Battistella: Ông là nhà đồng sáng lập của Zora và có kinh nghiệm làm việc hơn 4 năm với vai trò là lập trình viên phần mềm tại Coinbase và Telmediq.
Nhà đầu tư
Những nhà đầu tư của Zora.
Zora đã thành công huy động 60 triệu USD từ 3 vòng gọi vốn với những quỹ đầu tư nổi tiếng trên thị trường crypto như Coinbase Ventures, Kindred Ventures, Haun Ventures,…
Đối tác
Rất nhiều dự án trên thị trường đã lựa chọn Zora là nơi để phát triển sản phẩm của họ bao gồm các tác phẩm nghệ thuật như tranh, ảnh, video, âm nhạc… Một số dự án và tác phẩm tiêu biểu có thể kể đến như DJ RAC, Zora Grammy, TikTok NFT, Party Bird, Punk House, Tokenized Cassette, FWB,…
Những dự án xây dựng trên Zora
Gần đây, Base- blockchain layer 2 do Coinbase xây dựng đã chọn Zora là nơi cho phép người dùng mint những NFT giống nhau mang tên “Base, Introduced” trong ngày ra chính thức với cộng đồng. Trong tổng số 485.090 NFT được tạo ra trong sự kiện này, có tới 285.804 người tham gia mint và có 353.979 NFT được mint trên Zora.
Số liệu thống kê “Base, Introduced” NFT được mint trên Zora
Hướng dẫn trải nghiệm Zora Network để có cơ hội nhận airdrop
– Bước 1: Thêm mạng Zora vào ví MetaMask
Các bạn truy cập trang Chainlist.org, sau đó tìm kiếm mạng Zora và thêm vào ví MetaMask.
– Bước 2: Bridge ETH sang mạng Zora
Các bạn truy cập vào trang bridge.zora.energy, sau đó kết nối ví và tiến hành bridge ETH từ mạng Ethereum sang mạng Zora.
Ngoài ra, bạn cũng có thể sử dụng cầu nối Obiter nếu muốn bridge ETH từ các mạng khác.
– Bước 3: Mint các Zorb NFT
Các bạn tiến hành mint các Zorb NFT dưới đây:
-
Mint NFT ENERGY (mạng Zora)
-
Mint NFT Optimistic Zorb (Mạng Optimism)
-
Mint NFT Rainbow Zorb Energy (Mạng Zora)
Ngoài 3 NFT trên, bạn cũng có thể mint thêm một số NFT khác tại zora.co.
– Bước 4: Tạo bộ sưu tập trên nền tảng Zora
Các bạn truy cập zora.co, kết nối ví và tạo tài khoản. Sau đó các bạn bấm vào nút Create ở góc dưới bên trái màn hình.
Điền thông tin cho bộ sưu tập của bạn, sau đó tải ảnh lên. Chọn vào Create và xác nhận giao dịch để hoàn tất việc tạo bộ sưu tập.
Tổng kết
Trên đây là toàn bộ bài viết tổng quan của Nghiện Crypto về dự án Zora cũng như các bước trải nghiệm dự án Zora Network để có cơ hội nhận airdrop từ dự án. Chúc các bạn thực hiện thành công và sớm nhận được airdrop.