BIS: Crypto, DeFi gia tăng bất bình đẳng giàu nghèo, làm mất ổn định tài chính

Crypto và DeFi: Công cụ đổi mới hay con dao hai lưỡi?

Tiền mã hóa và các nền tảng DeFi thường được quảng bá là có khả năng trao quyền tài chính cho những người không được tiếp cận dịch vụ ngân hàng truyền thống. Tuy nhiên, thực tế mà BIS chỉ ra lại khác xa với kỳ vọng. Nhiều nghiên cứu cho thấy, phần lớn lợi ích từ các hoạt động DeFi và crypto đang tập trung vào tay một nhóm nhỏ nhà đầu tư có kinh nghiệm và vốn lớn.

Điều này không những làm sâu sắc thêm khoảng cách giàu nghèo mà còn khiến thị trường dễ bị thao túng. Những người dùng nhỏ lẻ, thiếu kiến thức và thông tin thường trở thành nạn nhân trong các đợt “pump and dump” hoặc các dự án lừa đảo (rug pull).

Nguy cơ đối với ổn định tài chính toàn cầu

Một trong những lo ngại lớn nhất của BIS là khả năng các hệ thống tài chính phi tập trung có thể gây rủi ro cho toàn bộ hệ sinh thái tài chính nếu không được kiểm soát tốt. Các nền tảng DeFi hoạt động mà không có trung gian rõ ràng, thiếu minh bạch và không được quản lý bởi bất kỳ cơ quan pháp lý nào. Điều này làm gia tăng nguy cơ phá sản dây chuyền, nhất là khi xảy ra các sự kiện lớn như sụp đổ giá coin hoặc tấn công mạng.

BIS cũng cảnh báo rằng sự phổ biến của stablecoin – một loại tiền mã hóa được gắn với tiền pháp định – có thể đe dọa đến vai trò của ngân hàng trung ương trong việc điều hành chính sách tiền tệ. Việc chuyển đổi tài sản từ hệ thống ngân hàng truyền thống sang các nền tảng phi tập trung có thể làm xói mòn lòng tin vào hệ thống tài chính hiện tại.

Định hướng quản lý và phát triển bền vững

Trước những rủi ro đó, BIS kêu gọi các cơ quan quản lý trên toàn cầu cần phối hợp chặt chẽ để xây dựng khung pháp lý rõ ràng cho thị trường tiền mã hóa và DeFi. Việc thúc đẩy đổi mới tài chính là điều cần thiết, nhưng phải được thực hiện một cách có trách nhiệm và đặt lợi ích của cộng đồng lên hàng đầu.

Ngoài ra, BIS cũng khuyến khích việc phát triển các đồng tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương (CBDC) như một giải pháp cân bằng giữa đổi mới và ổn định. CBDC có thể mang lại những lợi ích của tiền kỹ thuật số mà vẫn giữ được sự giám sát và ổn định cần thiết từ các tổ chức tài chính công lập.

Kết luận

Dù mang trong mình nhiều tiềm năng, crypto và DeFi không phải là giải pháp “thần kỳ” cho mọi vấn đề tài chính hiện nay. Những cảnh báo từ BIS là lời nhắc nhở rằng đổi mới công nghệ tài chính cần đi kèm với trách nhiệm, tính minh bạch và quy định rõ ràng. Chỉ khi đó, chúng ta mới có thể tận dụng được sức mạnh của công nghệ mà không đánh đổi bằng sự bất ổn và bất bình đẳng.